28 Januari 2014

Ik zit in Jeruzalem. Het is echt zo. Ik heb weken geprobeerd te ontkennen dat het grote avontuur eraan zat te komen. Maar nu is het zo, en ik ben blij dat ik eraan ben begonnen.
De vlucht ging prima. Ik vloog om iets voor twaalf 's nachts van Schiphol naar Istanbul, waar ik na een heerlijk domme actie in het goede vliegtuig naar Tel Aviv ben gestapt. Ik blame Istanbul airport; wie bouwt er dan ook twee gates met hetzelfde nummer.. Nou ik zat dus bij de verkeerde, en toen er op een gegeven moment last call op het vertrekbord stond en er bij mijn gate nog weinig gebeurde ben ik toch maar het halve vliegveld doorgespurt voor het goede vertrekpunt. Bezweet en redelijk in de war (er zaten zo'n dertig Koreanen in het busje naar het vliegtuig, ik begon alweer aan mezelf te twijfelen..) ben ik in het goede vliegtuig gestapt. Ik geloof dat ik twee woorden heb gelezen voor ik in slaap ben gevallen om vervolgens na een uurtje wakker gemaakt te worden voor het ontbijt, de tweede maaltijd van die nacht. Het besef dat ik bijna in Israël zou zijn begon een beetje te komen, de spanning kroop ook weer op, vergezeld met de schokken van het vliegtuig (wat een zenuwachtig gegiechel opleverde bij veel van de Koreanen, wat heel grappig klonk. Maargoed). Tel Aviv. Na alle verhalen die ik had gehoord over het binnenkomen in Israël had ik op dat punt toch zeker een een kruisverhoor verwacht terwijl er minstens drie mitrailleurs op me gericht zouden staan. Dat viel reuze mee, ik zag er blijkbaar zo uit dat ik meteen door mocht lopen. Ook bij de paspoort check was alles prima en voor ik het wist stond ik buiten op een transfer busje te wachten, tot ik me bedacht dat ik geen enkele Shekel op zak had (want die euro's he), het vliegveld weer binnenkomen om te pinnen was nog lastiger dan eruit gaan. Maar nadat ik m'n paspoort had laten zien en uitgelegd had wat ik kwam doen was het ook okee.
Een paar honderd Shekels rijker (ik geef momenteel Shekels uit als Deense Kroner, misschien moet ik eens uit gaan zoeken hoeveel ik in euro's uitgeef..), maar ik zat dus in een transfer busje, samen met een paar verschrikkelijk irritante Amerikanen, ik ben maar gaan slapen om hun geklaag niet meer aan te hoeven horen. Helaas heb ik zo ongeveer niks van Israël gezien, maar ach, ik heb nog een half jaar.. Ik ben gedropt op de Bezalel street, bij een barretje waar ze volgens de chauffeur goede falafel verkopen, nog niet geproefd. Ik wilde eerst op zoek naar het goede zijstraatje, op naar m'n appartement. Nou is Hebreeuws lezen best lastig als je maar zes letters van het Hebreeuwse alfabet kunt herkennen. Dit:
שילם
ישראל
Maar eigenlijk worden straatnamen ook in het vertrouwde latijnse alfabet weergegeven..
Yann, mijn huisgenoot heeft me meteen meegenomen naar Yehuda market, waar hij bij een cafeetje in het Hebreeuws een biertje bestelde. Toen ik dat hoorde dacht ik dat er misschien nog wel een kans in zit dat ik een paar woorden Hebreeuws kan spreken na een half jaar. 's Avonds hebben we gegeten en nog een biertje gedronken met wat andere exchange studenten, en wat bleek, ook zij konden vrijwel allemaal wat Hebreeuws spreken. We hebben eerst in het park tegenover ons appartement gezeten. Een heel fijn park waar ik waarschijnlijn nog vaak ga komen. In het park zit ook de Knesset, waar blijkbaar elke morgen en avond de minister met veel poeha naartoe wordt gebracht. In het park heb ik mezelf verbaasd door te voetballen en daarna zijn we wat gaan drinken in een barretje waar veel Bezalel studenten schijnen te komen.
De volgende dag ben ik eerst weer naar de markt geweest, daar lekker door het zonnetje rondgestruind. Vlees, vis en zuivelproducten zijn in verhouding erg duur hier, vandaar dat er zoveel falafel en humus wordt gegeten.. Ik geniet nu nog van de aubergines en humus, maar als ik de gezichten zie van de studenten zie die hier al een half jaar zitten als er over kaas of spek wordt gesproken denk ik dat ik dat nog wel kan gaan missen. Ach.
Van mijn kamer is het nog geen tien minuten lopen naar het centrum en naar de de oude stad is ongeveer een half uurtje lopen. Zo groot is Jeruzalem niet. De hoeveelheid militairen is wel vreemd, is wist dat het er veel zouden zijn, maar ik had verwacht dat ze dan ook iets zouden doen. Of zouden uitstralen dat ze met 'belangrijke zaken' bezig waren. Maar er lijken vooral veel jongeren een uniform aan te hebben, ook als ze aan het shoppen zijn, of op een terrasje zitten, of hand in hand met hun vriend of vriendinnetje over straat lopen, of koffie bestellen met een geweer op hun rug. Het lijkt er ook op dat ik de eerste paspoortcontrole heb gezien, waarvan de reden een hoofddoekje was.
Van the old city heb ik nog niet zoveel gezien. Ik ben er naartoe gelopen, rondgeslenterd en mijn ogen uitgekeken. Het uitzicht voor de old city is prachtig, en in de oude stad is het een wirwar van straatjes, trappetjes, pleintjes en stalletjes met prullaria. Ik kreeg koffie aangeboden door een verkoper die me een joodse ster, een kruisje en andere gelovige dingen aan probeerde te smeren. Hij leek niet te snappen dat ik niks hoefde waar een symbool van welk geloof dan ook op staat te hebben. Maar, ik had wel mooie ogen, yes! Het viel me nog mee hoeveel mensen je dingen aan probeerden te smeren, terwijl ik daar wel voor was gewaarschuwd. Mijn richtingsgevoel liet me al snel in de steek en ik ben wel een soort van verdwaald, ik heb geprobeerd de weg te vragen bij een bushalte, maar dat vrouwtje sprak alleen Hebreeuws. Ze gebaarde dat ik in dezelfde bus moest stappen als zij, en een vriendelijke buschauffeur heeft me verder de weg gewezen. Het fijne zonnetje was toen ook al onder. Ik heb wat boodschappen gehaald, op een terrasje gezeten om wat dingen op het internet te planten, en daarna naar het appartement gegaan om een maaltje te bereiden.
Mijn plan was om een Israëlisch telefoon+internet abonnement aan te schaffen. Maar ik denk dat ik daar nog heel even mee wacht. Ik ken mezelf, als ik internet beschikbaar heb op m'n mobiele apparaatje kan ik daar toch niet vanaf blijven en ga ik google mappen in plaats van de weg vragen in het Hebreeuws.. Wat eigenlijk best leuk is. Volgende week begint de cursus Hebreeuws, de week daarop introductie en daarna gaan de lessen van start. Misschien dat ik rond die tijd toch wel aan een internetabonnement ga, aangezien er in het appartement ook geen internet is, en dan kan ik de ontvangst van m'n telefoon ook op mijn laptop gebruiken. Maar tot die tijd is het in ieder geval wel prima zo.
Gisteren vroeg ik me op een gegeven moment wel af waar ik in godsnaam aan dacht te beginnen. Vierentwintig uur nadat ik afscheid had genomen op het vliegveld was ik aan het voetballen in een parkje in Jeruzalem. De dagen daarvoor had ik veel mensen gezien, goede gesprekken gevoerd en dikke knuffels gegeven aan zoveel mensen die ik lief heb. Geen vriendje om 's nachts tegenaan te kruipen.
Nu ben ik kennis aan het maken met mensen, gesprekken voeren over waar iemand vandaan komt, welke bus er naar de Bezalel Academy gaat en of ik al falafel heb gegeten. Ook zijn alle teksten op winkels, menukaarten en producten in supermarkten abacadabra voor mij. Ik kan me niet herinneren dat ik voor het laatst alleen gegeten heb en thuis staat niet constant de tv te blèren, maar is het gewoon stil als ik geen muziek aan zet. Ik begin eraan te wennen. Ik ben tot nu toe ook blij met de kamer hier, en vind het prima dat ik niet in de student village zit, ik kan nu elk moment naar de stad toe, in plaats van afhankelijk zijn van het openbaar vervoer (het duurt een half uurtje met de bus om van het centrum op de campus te komen, waar ook de student village zit). Het is wel fijn hier, rustig. Ik ben rustig, er zijn van die momenten dat ik gewoon even aan niks denk, of een boek aan het lezen ben. Of koffie aan het drinken op een terrasje, genieten van een muzikant die uitbundig aan het spelen is voor de stadsmuren van the old city en het prachtige uitzicht op de bergen.
Jeetje, ik wilde gewoon even opschrijven wat ik allemaal gezien had tot nu toe. Het is iets meer geworden dan dat..
Morgen wil ik eerst dit hele verslag eens gaan uploaden. Gisteren is dus eigenlijk helemaal niet gisteren en morgen niet morgen. Daarna naar the old city om in ieder geval de western wall te zien. En verder is er nog zoveel om te bekijken, maar dat zie ik de komende dagen wel.

24 februari 2014

Ondertussen zit ik al bijna drie weken in Jeruzalem. Nadat twee weken geleden mijn cursus Hebreeuws is begonnen lijkt de tijd voorbij te vliegen. De cursus was behoorlijk intensief, vijf uur op een dag “Manishma! Ech korim lach? – Ani Lieke” herhalen is best heftig. Maar onze docente Dina was erg leuk en goed, en na een dag stond er al een enthousiaste groep “kafe hafuch” te bestellen bij de cafetaria op school. En wat is het toch fijn dat we in het Nederlands een 'ggggg', 'H' en lekker rollende 'R' hebben, voornamelijk de Amerikanen en Fransen in onze klas worstelen hiermee. Verdere keelklanken zijn godzijdank verloren gegaan.

Ik kan ondertussen ook lezen in het Hebreeuws (wat er staat is dan meestal nog wel een raadsel..), schrijven levert nog wel wat problemen op, aangezien het Hebreeuws verschillende letters heeft voor schrift en geprinte letters. Ik ben erg enthousiast na deze cursus van twee weken, en ga verder met Hebreeuws leren. Ik denk dat het veel deuren opent om een gesprek in Hebreeuws te beginnen. En aangezien Jeruzalem verdeelt is, en Palestina op een steenworp afstand ligt van mijn huis, zijn er ook nog plannen om Arabisch te leren. Dit is vrij onmogelijk. Afgelopen woensdag heb ik een les gehad in Arabisch-Jeruzalem-Dialect, en alle keelklanken komen echt m'n strot nog niet uit (probeer maar eens een 'H', of nog veel erger, een 'T', vanuit je keel te produceren). Maar ach, ik waag nog een paar pogingen.

Na de les Arabisch zijn we nog wat gaan drinken met de docent en wat vrienden van hem. Een aantal van deze jongens hebben familieleden die als kind neergeschoten zijn door het Israëlische leger. Een week eerder sprak ik met de negentienjarige Shoshanna die in dienstplicht zit, “ Israel has the most moral army in the world”, vertelde ze. “We call the families of terrorists before we bomb their houses”. En elke dag dat ik naar school toe ga loop ik langs een monument opgericht voor de slachtoffers van een bombardement op de Hebrew University, een aanslag opgeëist door Hamas. Er is veel haat, en in het dagelijks leven aanwezig. Er is vooral ook grote angst. Momenteel is het wel rustig in Israël, maar aanslagen liggen vers in het geheugen. Over het dagelijks leven in Palestina kan ik weinig zeggen, ik heb helaas nog weinig van Palestina gezien. Er wordt vaak van je verwacht een mening te hebben over de situatie, iets wat ik zoveel mogelijk probeer te vermijden. Het is zo complex, met een lange geschiedenis en er zijn zoveel kanten, verhalen, gezichten, en wie te geloven? Jeruzalem is interessant, maar heftig, er is zoveel dat herinnert aan een oorlog.

Vandaag was het Sabbat. Ofwel, je-komt-de-stad-niet-meer-uit-en-kunt-geen-eten-halen-dag. Vanaf vrijdag zonsondergang tot zaterdag de zon onder gaat rijdt er geen openbaar vervoer in Israel. Op z'n zachts gezegd, vervelend. Want laat dit nou net weekend zijn, en in het weekend zou het leuk zijn om uitstapjes te maken. Gelukkig is er in Jeruzalem ook ontzettend veel moois te zien, ook op sabbat, veel musea zijn geopend, in the muslim/christian/armenian quarter van de oude stad en Oost-Jeruzalem hoef je ook niet te rusten op zaterdag, en de orthodox Joodse wijken zijn ook erg interessant om in rond te lopen. Mits je gepast gekleed gaat, en auto's worden ook niet gewaardeerd. Mijn camera heb ik nog niet uitgeprobeerd in deze wijken.

En, Jeruzalem heeft een Palestijns busstation, waardoor uitstapjes naar bijvoorbeeld Bethlehem en Ramallah wel mogelijk zijn. Ik heb deze steden zelf nog niet bezocht (we zouden vorig weekend naar Bethlehem gaan, maar toen was ik helaas ziek)..

Ondertussen heb ik een aantal erg fijne plekjes gevonden om koffie te drinken en te ontspannen. In oost-Jeruzalem zit een boekenwinkeltje, the educational bookshop, waar ook een cafeetje is. De meeste boeken die hier te koop zijn gaan over het Israël Palestina conflict.Een ander fijn plekje is een restaurantje, in west, waar naast tafeltjes om aan te eten ook een paar heerlijk luie stoelen staan. Tegen bijna elke muur staat een boekenkast gevuld met tweedehands boeken. Laatst heb ik hier sachlab 'gedronken', een creamy melkachtig drankje met kokos, kaneel, rozijnen. Een lekkernij hier. Zoetigheden zijn hier een succes. Op elke straathoek staat wel iemand rogelach te verkopen, sweet pastry.

Een perfecte plek om lekkernijen te halen is Mahana Yehuda, ofwel de shuk (=markt in het Hebreeuws). Deze plek is echt geweldig. Het is de plek om groenten, fruit (aardbeien!), specerijen, brood en natuurlijk de zoetigheden te kopen, hier en daar is er ook vlees, vis en kaas te koop, maar dit is helaas erg in de minderheid. Welkom in het land der veganisten. Tussen de marktkraampjes zitten eettentjes en barretjes verstopt, en er zijn altijd wel mensen muziek aan het maken. Een levendige plek vol heerlijke geuren en kleuren.

Vandaag heb ik samen met Helena, een Frans meisje dat architectuur studeert op de Bezalel, het Israel museum bezocht. Ik heb er echt mijn ogen uitgekeken. Wat een geweldig museum. En we hebben alleen nog maar een heel klein deel gezien! Alleen opgravingen uit de oudheid, Egyptenaren, Grieken, een stuk Islamitische cultuur, Romeinen en een deel Jodendom tot halverwege de twintigste eeuw is aan bod gekomen. Ontzettend veel potjes, pannetjes, speerpunten en mozaïeken, maar wat ontzettend goed gepresenteerd! Het gebouw is ook echt prachtig. En gigantisch. Om een idee te geven, in het museum heb ik vier synagoges gezien, en dan geen mineatuurmodelletjes, maar synagoges waar je in kunt staan, bewegen. Na onszelf een paar uur in de oudheid hebben bevonden kwamen we heel plots en een zaal met Frans impressionisme aan. Cultuurshock. We wisten niet hoe snel we die zaal uit moesten, weg van de opeens zo wit lijkende muren, de tl balken en vierkante doeken. Terug naar de ornamenten en menorahs.

Na het avontuur in het museum zijn we naar de oude stad gegaan. Helena had een kussen nodig, en ik nog steeds een matrasovertrek. Die missie is niet geslaagd. In plaats van kussens, dekbedden en donsveren zijn we in The Holy Sepulchre uitgekomen. Wauw. Ik weet het niet te beschrijven, en de foto's doen onder aan de ervaring. De oude stad blijft me verbazen, er zijn zoveel prachtplekjes te vinden (okee, okee, the Holy Sepulchre staat beschreven als een van de hoogtepunten, ik was er alleen nog niet eerder langsgelopen). The Holy Sepulchre (Heilige grafkerk of Verrijzeniskerk in het Nederlands) is de plek waar Jezus gekruisigd en begraven zou zijn. Bij binnenkomst in de kerk is de graftombe te zien. Overal hangen lichtjes en lantaarns, het ruikt er heel sterk naar kerk en er hangt een heel bijzondere sfeer. Het gevoel dat er iets heel belangrijks gaande is, een spanning, versterkt door het schemerige licht, gedempt gefluister en emotioneel prevelende nonnen.

Helaas werden we om een uur of zeven de kerk uitgebonjourd.

Het ergens bovenstaande 'vandaag' is ondertussen geen vandaag meer. Vandaag zijn de lessen begonnen. Ik ben gestart met de vervolgcursus Hebreeuws, en 's middags heb ik de eerste les 'the making of Jerusalem' gehad. Erg interessant. Deze les was het ontstaan van Jeruzalem in een notendop. Ironisch om te horen dat een van de redenen dat God Jeruzalem had uitgekozen om een stad te bouwen omdat het een neutrale, onbelangrijke plek was. Na de drukke lesdag zijn we naar de shuk gegaan om boodschappen te doen en een maaltijd te scoren. Fish and chips! Na drie weken lang voornamelijk falafel, humus en salades te hebben gegeten, was ik hier wel aan toe.

Mijn huisgenoot Yann heeft momenteel twee Parijse vrienden over, en toen ik thuiskwam waren ze bezig met plannen maken voor de komende dagen. Misschien komt er een tripje dode zee, Jordanië/Petra aan komend weekend!

De tijd vliegt, afgelopen week heb ik stressvolle drukke inschrijvingen gehad op de academie. Het lijkt erop dat ze hier niet heel erg begaan zijn met exchange studenten, in de zin dat bij de meeste afdelingen de Israelische studenten voorrang krijgen op het inschrijven op vakken, hetzelfde geldt voor atelierruimte, en bovendien wordt het gros van de vakken in het Hebreeuws gegeven. Hier heb ik ongeveer vijf emails over gestuurd naar de exchange coördinator, die me elke keer vertelde dat ze nog niet precies wist welke vakken in het Hebreeuws werden gegeven en welke in het Engels, maar dat er een speciaal programma was voor exchange studenten, we zijn er achter gekomen dat dat een "we don't care about you, foreign people"- programma is. Nou ben ik tevreden over de vakken die ik heb, en heb ik niet per se veel atelier ruimte nodig, dus dat komt wel goed. Maar andere exchange studenten hebben serieuze problemen.

Maargoed. Afgelopen weekend ben ik inderdaad naar de dode zee geweest. Het was prachtig! Vrienden van m'n huisgenoot hadden een auto gehuurd en daarmee zijn we eerst naar Ein Gedi gecrost, een natuurpark in de buurt van de dode zee, vol mooie watervalletjes. Helaas kwamen we vrij laat aan en konden we geen grote wandeling meer maken, aangezien we het park voor vier uur moesten verlaten, maar dit is een goede reden om nog eens terug te komen! Hierdoor kwamen we wel redelijk op tijd bij de dode zee aan, waar we onze tent hebben opgezet (heerlijk met z'n vijven in een driepersoons tent, op de harde stenen, want we hadden geen luchtbedjes, en anders had het ook niet gepast..). En, toen was het tijd om te drijven in de zoute zee! Heerlijk!

De volgende dag hebben we een flinke wandeling gemaakt in de woestijn. Het was nu al superwarm, en het is pas februari.. Daarna hebben we nog even gedobberd in de dode zee, in Massada beach, wat heeeeeeel erg toeristisch is helaas. Voordat we in kreeftjes zouden veranderen zijn we via een troosteloos joods dorp doorgegaan naar Massada, hoog in de bergen gelegen ruïnes, waar we de volgende dag de zonsopkomst zouden zien. We zijn om 4 uur 'sochtend opgestaan om de trappen naar Massada te bestijgen, en het uitzicht was prachtig. Omdat wij de makkelijke route hebben genomen (via de westkant, een kwartiertje traplopen ipv een uur) waren wij de eersten in Massada. Massada is bekend van het verhaal dat het belegerd werd door de Romeinen, de Joodse inwoners van het dorp wilden niet in Romeinse slavernij belanden, waardoor elke inwoner van Massada is vermoord (of zelfmoord heeft gepleegd) door andere inwoners van Massada. Toen de Romeinen door de stadsmuren van Massada heen braken, was iedereen in het dorp dood. Nu zijn er nog ruïnes te zien, er waren veel joods/amerikaanse schoolreisjes naartoe gemaakt en er schijnen ook veel Israelische soldaten op af te komen.

Het waren hele mooie dagen, en ik ben blij dat ik even Jeruzalem uit ben geweest! Nu is het tijd om even te focussen op school, te bedenken wat voor project ik ga doen, op zoek naar informatie en inspiratie! Ik heb een paar vakken die over oa het ontstaan van Jeruzalem gaan, mijn eigen ervaringen in deze stad, en een vak over oa het Israel-Palestina conflict. Erg interessant! Ik heb ook wel zin om te beginnen. Maar er komen ook zeker nog veel korte weekendreisjes aan!